ពុទ្ធិកសិក្សាខេត្តពោធិ៍សាត់ BUDDHIKA PURSAT

សួស្តីមិត្តទាំងអស់ នេះគឺជាប្លក់ ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិខេត្តពោធិ៍សាត់

<< ទំព័រដើម ទំនាក់ទំនងយើង ប្រវត្តិសាស្រ្ត កសិកម្ម នាទីកំសាន្ត វត្តទេពសន្យា ព្រះពុទ្ធសាសនា វេយ្យាករណ៍ខ្មែរ >>

Posted by buddhika at 8:11 AM

Email This BlogThis!Share to X Share to Facebook Share to Pinterest

Labels: Monks

No comments:

មាតិកា

Monks
កម្ពុជាសម័យមុនអង្គរ
ប្រភេទប្រេតអាសុរកាយ ក្នុងជំនឿខ្មែ
ប្រវត្ដិព្រះត្រៃបិតក និង ព្រះកែវមរកត
ប្រវត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
ព្រះពុទ្ធសាសនា
ភ្នំឧដុង្គ
រចនាសម្ព័នសង្ឃ
វិស័យអប់រំ
វេយ្យាករណ៍ខ្មែរ
សម្មោទមានជាតក
អ្នកតាឃ្លាំងមឿង
ឯកសារចិន

អំពីវិទ្យុអាស៊ីសេរី
ព័ត៌មាន
ព័ត៌មានខ្លី
បទសម្ភាសន៍
សង្ខេបព័ត៌មានប្រចាំសប្តាហ៍
ពហុព័ត៌មាន
វីដេអូ
វេទិកាអ្នកស្ដាប់
បទយកការណ៍
នាទីប្រចាំសប្ដាហ៍
បណ្ណសារព័ត៌មាន

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

ព្រះរាជាណាចក្រអច្ឆរិយៈ

អាកាសធាតុទីក្រុងភ្នំពេញ

See 10-Day Forecast

ប្រាសាទខ្មែរ

តម្រាសាស្រ្ត

វិធីសំពះរបស់ខ្មែរ

មិត្តសាលាបាលី

ព្រះធម៌ទេសនា

របៀបសំពះខ្មែរ

ផែនទីវត្តអារាម

My Blog List

Followers

ចំណាប់អារម្មណ៍

Title

Author

ហ៊ុន គឹមសៀ · ម៉ៃ លន់ · ម៉ម សុទ្ធ · ម៉ក់ ភីន · មន្ទីរស្តីការក្រសួងសិក្សាធិការ · មាស សាមឿន · ព្រហ្ម វីរះ · ពូវ អ៊ុម · ភិក្ខុ មាស រឿង · ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ · ឡុង ប៉េង · ចេត្រ ឆែម · ចិន យ៉ាន · គីម សែត · គង់ កេត · លី ធាមតេង · លាង ហាប់អាន · ប៉ែន ណាវុឍ · ជួន ឃន់ · ផេង ជ្រីវ · ឈូក ម៉ឹងម៉ៅ · ឈឹម ទូច · អ៊ុំ មារឌី · អ៊ុច វ៉ែន · កៀង សូត · កិត ហ៊ាន · កុយ សែន · តែ ម៉េងហាប់ · ថោង យីណូ · ថាច់ ណាំង · ឃិន សុខ · ឌ គាម · វង់ ឈឺន · រ.គោវិទ · រ៉ាយ ប៉ិក · រ៉ាយ ប៊ុក · សុខ បឿ · សុជីវិត · សាយ ខេន

Publisher

August 17, 2011

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង ស្ថិតក្នុងក្រុងអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប នៅពីក្រោយប្រាសាទសួរព្រ័ត្រ នៅខាងស្ដាំដៃនៃផ្លូវចេញពីព្រលានជល់ដំរីឆ្ពោះទៅកាន់ទ្វារជ័យ ។ ធាតុសំខាន់បំផុតនៃវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែងនេះ គឺពុទ្ធបដិមាមួយអង្គមានឈ្មោះថា «ជ័យពុទ្ធមហានាថ» ដែលដើមឡើយត្រូវបានគេតម្កល់នៅក្នុងប្រាង្គកណ្ដាលនៃប្រាសាទបាយ័ន ប៉ុន្តែត្រូវបានគេវាយកម្ទេច និងកប់ចោលក្នុងអណ្ដូងមួយក្រោមប្រាសាទ នៅអំឡុងពេលមានការផ្លាស់ប្ដូរពីពុទ្ធសាសនាមកជាព្រហ្មញ្ញសាសនាវិញ ក្រោយបន្តិចនៃរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ។

អ្នកស្រាវជ្រាវតែងតែចាត់ទុកថា ប្រាសាទបាយ័នត្រូវបានកសាងឡើងដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា ប៉ុន្តែត្រូវបានធ្វើឲ្យប្ដូរទស្សនៈមកឧទ្ទិលថ្វាយពុទ្ធសាសនាវិញ នៅពេលដែលគេរកឃើញបដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថនេះ និងចម្លាក់ពោធិសត្វអវលោកេស្វរៈនៅលើហោជាងនៃប្រាសាទបាយ័ន ។

ចម្លាក់ព្រះពោធិសត្វអវលោកេស្វរៈនៅលើហោជាងប្រាសាទបាយ័ន

ចម្លាក់ព្រះពោធិសត្វអវលោកេស្វរៈ (រូបពង្រីក) នៅប្រាសាទបាយ័ន

ខាងក្រោមនេះជាសម្រង់អត្ថបទពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង និងបដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថ ដែលមានចុះផ្សាយនៅក្នុងសៀវភៅកម្រងអត្ថបទក្នុងបណ្ដាញព័ត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរ លេខ២ (ធ្នូ ២០០៦‑ធ្នូ ២០០៧) ក្រោមចំណងជើងថា «ជ័យពុទ្ធមហានាថ» និពន្ធដោយ អ៊ឹម សុខរិទ្ធី និងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រសង្ខេបនៃរាជធានីក្នុងតំបន់អង្គរ និងសង្គមខ្មែរក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ក្រោមចំណងជើងថា «ប្រវត្តិសង្ខេបនៃព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង» និពន្ធដោយ CITEAU និងសម្រួលជាភាសាខ្មែរដោយ អួង វន ។

ជ័យពុទ្ធមហានាថ

ជ័យពុទ្ធមហានាថ ដោយ អ៊ឹម សុខរិទ្ធី

ប្រាសាទបាយ័នសាងឡើងនៅចុងសតវត្សទី១២ ដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដើម្បីតម្កល់ទេពនានាចំនួនច្រើន ។ ទេពខ្លះជាពុទ្ធបដិមា ខ្លះទៀតជាទេពសាសនាព្រាហ្មណ៍ ។ ទេពនីមួយៗនោះសឹងមានព្រះនាមផ្ទាល់ខ្លួន ។ រីឯទេពដែលធំលើសគេ ហើយតម្កល់នៅជាន់លើកណ្ដាលប្រាសាទបាយ័ននោះមានព្រះនាមថា «ជ័យពុទ្ធមហានាថ» ។ ផុតពីរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧បន្តិចមក សាសនាព្រាហ្មណ៍ក៏ត្រលប់មកមានតួនាទីជាសាសនាទី១ឡើងវិញ ។ ប្រាសាទបាយ័នក៏ពុំខុសប្លែកអ្វីពីប្រាសាទពុទ្ធសាសនាមហាយានឯទៀតឡើយ គឺគេកែប្រែឲ្យទៅជាទីបូជានៃព្រហ្មញ្ញសាសនា ។ នៅពេលនោះហើយដែលជ័យពុទ្ធមហានាថបាត់បង់តួនាទីជាព្រះរូបសំខាន់បំផុតនៅទីនោះ ។ ដូច្នេះគ្មានអ្វីគួរឲ្យឆ្ងល់ទេដែលគេទម្លាក់រូបនោះចោលទៅក្នុងអណ្ដូងនៃតួប៉មកណ្ដាលប្រាសាទ ។ តែចំណុចនេះពុំមាននរណាម្នាក់មានការចងចាំឡើយ ទើបតែដល់ គស ១៩៣៣ ទើបបុរាណវិទូបារាំងឈ្មោះ Georges Trouvé ដែលធ្វើការនៅអភិរក្សអង្គរបានប្រទះឃើញបំណែកព្រះរូបនោះក្នុងឱកាសដែលលោកធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវអំពីគ្រឹះនៃតួប៉មកណ្ដាលប្រាសាទនៅជម្រៅ ១៤ ម ទៅក្រោម ។ ពុំយូរប៉ុន្មាន លោកក៏យកបំណែកទាំងនោះមកផ្គុំ (រូបលេខ១) ចេញបានជាព្រះបដិមាពេញលេញឡើងវិញ ឃើញថាមានកម្ពស់ ៣,៦០ ម (រូបលេខ២) ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះមានការខ្ចរខ្ចាយទៅឆ្ងាយដោយសារខ្មែរកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាជាយូរមកហើយ ។

នាថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៣៤ ព្រះករុណាព្រះបាទមុនីវង្ស ព្រះអង្គបានរៀបចំពិធីអភិសេកព្រះបដិមានោះឡើងវិញ ហើយទ្រង់ព្រះតម្រិះឲ្យតម្កល់នៅខឿនព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែងដែលស្ថិតនៅខាងឦសាននៃប្រាសាទបាយ័នក្នុងអង្គរធំសម្រាប់ឲ្យប្រជាជនគោរពបូជាឡើងវិញ ។ តាំងពីពេលនោះមកគ្មានការដូរកន្លែងទៀតទេ មានតែការរើរុះសំណង់នៅលើខឿនពីឈើមកស៊ីម៉ង់ត៍ (រូបលេខ៣-៤) ។

រូបទី១ និងទី២

រូបទី៣ និងទី៤

ប្រាសាទបាយ័ន ខេត្តសៀមរាប

ប្រវត្តិសង្ខេបនៃព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង ដោយ អួង វន

ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គឺបានកសាងស្នាដៃយ៉ាងច្រើននៅក្នុងកម្ពុជរដ្ឋយើង ដូចជាការកសាងប្រាសាទបាយ័នជាអាទិ៍ ៖

កាលបរិច្ឆេទៈ ចុងសតវត្សទី១២ ដើមសតវត្សទី១៣ (អំឡុងគស ១១៨១‑១២២០)
លទ្ធិសាសនាៈ ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន (ជ័យពុទ្ធមហាលាត) គឺជាថែរក្សាលោក
កសាងជាបីជាន់ មានកម្ពស់ ៤៥ ម គិតពីបាតក្រោមដល់កំពូល លើផ្ទៃដី ៩ ហត ដោយមិនបានគិតពីស្រះព័ទ្ធជុំវិញ ។
ជាន់នីមួយៗមានកំពូលដូចតទៅ ៖ ជាន់ទី១ (ខាងលើ) មានកំពូលចំនួន ១៧, ជាន់ទី២ មានកំពូលចំនួន ២៩, ជាន់ទី៣ (ជាន់ក្រោម) មិនមានកំពូលទេ គឺមានតែដំបូលកោងតែប៉ុណ្ណោះ ។
សរុបកំពូលប្រាសាទបាយ័នមាន ៤៦ កំពូល បើរាប់បញ្ចូលក្លោងទ្វារខាងក្រៅ (គោបុរៈផ្នែកខាងក្រៅ) ទាំងប្រាំផង មានកំពូល ៥១ មានមុខលោកេស្វរៈចំនួន ៤០៤ មុខ ។ តាមឯកសារបញ្ជាក់ខុសៗគ្នា ៖ ឯកសារខ្លះថាមានកំពូល ៤៩ ឯកសារខ្លះថាមានកំពូល ៥២ និងឯកសារខ្លះទៀតថាមានកំពូលសរុប ៥៤ ។ បើតាមឯកសារប្លង់លម្អិតនៃប្រាសាទបាយ័នគូរដោយលោក JACS Dumacey គឺមានតែ ៥១ កំពូលប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនបានគិតដល់គោបុរៈទាំងប្រាំខាងក្រៅ ។
កំពូលទាំងអស់ជានិមិត្តរូបនៃខេត្តទាំងអស់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានាសម័យនោះ ។
ប្រាសាទបាយ័ននេះតាំងនៅចំកណ្ដាលទីក្រុងនគរធំឈ្មោះ «យសោធគីរី» ប្រែថាភ្នំទ្រទ្រង់យស ។ ក្រុងនគរធំមានផ្ទៃក្រឡាទំហំ ១២ គម^២ មានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញកម្ពស់ ៨ ម ហៅថា «ជ័យគីរី» ប្រែថាជ័យជម្នះ ។ នៅក្រៅកំពែងមានស្រះទឹកព័ទ្ធជុំវិញហៅថា «ជ័យសិន្ធុ» ប្រែថា មហាសមុទ្រជ័យជម្នះ ។
ប្រាសាទបាយ័ន បើមើលពីចម្ងាយដូចឃើញរូបព្រហ្មតែមួយគត់ លុះចូលទៅដល់ជិតឃើញរូបព្រហ្មដោយឡែកៗពីគ្នា ។

ប្រាសាទបាយ័ន ទ្រង់ទ្រាយហាក់មានរិទ្ធិអស្ចារ្យ ទ្រង់ទ្រាយល្អឆើតធំខ្ពស់ស្គឹមស្គៃសម្បើម និងឃើញកំពូលច្រូងច្រាងខ្ពស់ត្រដែត លោកេស្វរៈធំៗ ទឹកមុខញញឹមប្រិមប្រិយ បែរមុខមករកយើង ហាក់បីដូចជារង់ចាំទទួលភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិយ៉ាងរាក់ទាក់ មើលមុខទិសខាងណាក៏ដូចទិសខាងណា ! យើងជួបមុខញញឹមពព្រាយនាំឲ្យយើងសប្បាយរីករាយ និងកោតស្ញាប់ស្ញែងពីវរៈទេពកោសល្យនៃស្ថាបត្យកម្មដូនតារបស់យើង ។

តាមទស្សនៈមួយទៀតក្នុងចំណោមទស្សនៈទាំងអស់នេះ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ កាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះអង្គមានចិត្តករុណាធម៌ មេត្តាអាណិតអាសូរច្រើន ។ ហើយសេចក្ដីអាណិតអាសូររបស់ព្រះអង្គផ្សាយទៅទិសទាំងបួន ហៅថា ព្រហ្មវិហារធម៌ ៖

មេត្តា : សេចក្ដីរាប់អាន
ករុណា : សេចក្ដីអាណិត
ឧបេក្ខា : សេចក្ដីស្មោះស្មើ
មុទិតា : សេចក្ដីត្រេកអរចំពោះមុខ

ទិសទាំងបួន តំណាងឲ្យធាតុទាំងបួនដែលមានៈ ខ្យល់ ទឹក ភ្លើង ធរណី ។ មនុស្សបើគ្មានធាតុទាំងបួននេះទេ គឺមិនអាចរស់នៅលើផែនដីបានឡើយ ។

ប្រាសាទបាយ័នជានិមិត្តរូបនៃការវិលចុះវិលឡើងរបស់ផែនដី បើយើងមើលពីព្រឹកថ្ងៃរះពីកើត មុខលោកេស្វរៈមុខខាងលិចមានម្លប់ ចំណែកឯមុខចំហៀងសងខាង ទៅតាមពេលវេលា ទៅតាមខែ និងរដូវរបស់ស្រុកយើង ។ ពេលថ្ងៃដើរត្រង់ពីលើ ពេលខ្លះដើរឆៀងខាងត្បូង ពេលខ្លះដើរឆៀងខាងជើង ពេលណាថ្ងៃរះផុត គឺមុខខាងជើងត្រូវពន្លឺថ្ងៃជាង ខាងត្បូងម្លប់បន្តិច ហើយខាងកើតថ្ងៃរះ ខាងលិចថ្ងៃលិចជាធម្មតា ។

ទស្សនៈមួយទៀតថា ព្រះពីដើមធ្លាប់សោយរាជ្យជាស្ដេចចក្រពត្តិ កាន់បាតសុំទានគេ ហើយប្រជារាស្ត្រមិនគោរព ព្រះអង្គសម្ដែងបរិហារកើតជាព្រះពុទ្ធ ១០០០ អង្គ អណ្ដែតត្រសែតពេញវេហា ។ ពេលយើងឡើងដល់រោងទងទី១ (ខាងលើបង្អស់) ហាក់ដូចជាយើងនៅចំកណ្ដាលហ្វូងមនុស្សច្រើន ។

នៅសម័យកាលនោះអាណាចក្រកម្ពុជាមានការច្របូកច្របល់ដោយសារប្រទេសជិតខាងឈ្លានពាន (សង្គ្រាមសាសនា) ទើបប្រាសាទបាយ័នកសាងដោយស្ដេចច្រើនអង្គ ដែលចែកចេញជាបីកាលគឺ ៖ កាលព្រះបាទយសោវរ្ម័ន កាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងកាលចាមលើកទ័ពមកវាយលុកយកក្រុងនគរធំនៅឆ្នាំ១១៧៧ ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានចាកចេញពីក្រុងនគរធំទៅតស៊ូរំដោះជាតិវិញអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ហើយបង្រួបបង្រួមជាតិរហូតដល់ឆ្នាំ១១៨១ និងបណ្ដេញចាមអស់ពីក្រុងនគរធំ ទើបរៀបចំក្រុងឡើងវិញ និងរៀបចំកសាងប្រាសាទខ្លះៗបន្ថែមលើសំណង់ចាស់ ដើម្បីកែទម្រង់ប្រាសាទឲ្យទៅជាប្រាសាទក្នុងរជ្ជកាលព្រះអង្គ ។

យើងដឹងហើយថា ប្រាសាទបាយ័ននេះកសាងក្រោយប្រាសាទអង្គរវត្ត មានការទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងជាប្រាសាទអង្គរវត្ត ។ ក្រោយពេលរំដោះជាតិបានពីចាម មានការបង្រួបបង្រួមជាតិនោះ ប្រជារាស្ត្រខ្មែរមានការនឿយណាយនឹងសង្គ្រាម អ្នកឯកទេសមានបទពិសោធន៍ខ្ពស់មានការនឿយណាយ ពេលនោះការកសាងប្រាសាទគិតគូរតែខាងបរិមាណ មិនទាន់គិតគូរដល់គុណភាព អាចធានានឹងធម្មជាតិបានទេ ។ យើងឃើញនឹងភ្នែកហើយ សម្ភារៈថ្មគឺគ្រាន់តែយកថ្មដែលនៅសេសសល់ពីប្រាសាទនានា (ដែលមានដុំតូចៗ) យកមកកសាង មិនអាចធានាគុណភាពយូរអង្វែងឡើយ ។

ការបង្រួបបង្រួមសាសនាពីព្រហ្មញ្ញសាសនាមកព្រះពុទ្ធសាសនា គឺកែទម្រង់បន្តិចម្ដងៗតាមគ្រប់រូបភាព ។ កាលនោះគោរពពោធិសត្វ ដូចជា ពោធិសត្វអាវលោកេស្វរៈ រូបលោកេស្វរៈមានរូបព្រះពុទ្ធ (ពុទ្ធរូប) លើភ្នួងឈ្មោះថា អមិតាបៈ ដើម្បីគោរពបូជាទាំងអស់គ្នា ។ តែក្រោយៗមកបានលួចកសាងពុទ្ធបដិមារូបព្រះពុទ្ធតម្កល់នៅប្រាសាទបាយ័ន ពិសេសប្រាសាទដែលកសាងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គឺគេច្រើនតម្កល់រូបព្រះពុទ្ធអំពីថ្មភក់ ធ្វើឲ្យលេចធ្លោរហូតដល់អ្នកកាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនា មានការចាប់អារម្មណ៍ ក៏ផ្ដើមរើបម្រះចេញពីពុទ្ធសាសនាវិញ ។ កាលនោះព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានធ្វើឲ្យប្រជារាស្ត្រជំនឿខ្លាំងលើសាសនា ដើម្បីជាតិមាតុភូមិ មានគំនិតសាមគ្គីភាពល្អ ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ ។

ជំនឿរបស់មនុស្សជាអង្គឯកភាពមួយស័ក្តិសិទ្ធបំផុតដែលបង្កើតបាននូវសេចក្ដីសុខសុភមង្គល (សម័យមុនគ្រិស្តសករាជ ព្រោះមនុស្សជឿលើធម្មជាតិ ធាតុអាកាស មេឃដី ទឹកខ្យល់ ពពកភ្លៀងផ្គររន្ទះ គេមានជំនឿថា គេនឹងទទួលបាននូវសេចក្ដីសុខ សិរីសួស្ដីរបស់គេហៅថា លទ្ធិជិវចល) ជំនឿលើសាសនាយ៉ាងមុតមាំ បើនិយាយអំពីជីវភាពរបស់ប្រជារាស្ត្រខ្ពស់ (គេជឿលើខ្លួនគេ) ព្រះអង្គគិតគូរដល់ប្រជារាស្ត្រធំជាងប្រយោជន៍របស់ព្រះអង្គ មានមន្ទីរពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាល (មានថ្នាំសង្កូវគ្រប់មុខ គឺយកពីធម្មជាតិសុទ្ធសាធ) ។ ហើយប្រទេសមានវប្បធម៌ និងអារ្យធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ណាស់ មានការដាក់ទូតនៅគ្រប់បណ្ដាប្រទេស ពិសេសប្រទេសជិតខាង ការនាំចូលតិចសម្រាប់តម្រូវការរបស់ប្រជារាស្ត្រ ឯការនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសគឺមានច្រើន ។ ពីក្រៅប្រទេស សួយសារអាករពីប្រទេសចំណុះបានមកជារាល់ឆ្នាំ ។ ទើបប្រទេសជាតិទទួលបានស្ថេរភាពនយោបាយ ហើយទទួលបានសុខសន្តិភាព ។ តែក្រោយៗមកទៀត អ្នកកាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនាដឹងគំនិតរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ក៏ចាប់ផ្ដើមរើបម្រះជាបន្តបន្ទាប់ ក៏ទទួលបានជ័យជម្នះវិញទៅ ។ អ្វីៗដែលជាស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ត្រូវបានស្ដេចជ័យវរ្ម័នទី៨ កម្ទេចចោលទាំងអស់ ដូចជាព្រះពុទ្ធត្រូវគេវាយកម្ទេច ឬយកទៅកប់ចោលតាមអន្លុងក្បែរៗប្រាសាទ បាយសីអាកាសលើដំបូលប្រាសាទដែលមានរូបព្រះពុទ្ធគឺផ្ដាច់ចោលទាំងអស់ កន្លែងខ្លះកែទម្រង់ទៅជាលិង្គរាជ ឧទាហរណ៍ដូចជាព្រះពុទ្ធនៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង កាលពីដើមគេតម្កល់នៅកណ្ដាលប្រាសាទបាយ័ន ត្រូវបានព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៨ វាយបំបែកឲ្យខ្ទេចខ្ទាំ ហើយជីកអន្លុងកណ្ដាលបាតប្រាសាទបាយ័ន យកបំណែកទាំងនោះទៅទម្លាក់ចូលក្នុងអន្លុង ហើយយកដីមកលុបឲ្យពេញស្មើវិញ (ព្រះពុទ្ធរូបព្រះពុទ្ធប្រក់នាគមានកម្ពស់ ៣,៦០ ម) ។

ជាប្រចាំពេលលើកទ័ពទៅច្បាំង និងធ្វើពិធីផ្សេងៗ គេតែងបន់ស្រន់តាមទំនៀមទម្លាប់នៃព្រះពុទ្ធសាសនា ឬនៅពេលចេញទៅធ្វើសឹក ឬប្រសិទ្ធីផ្សេងៗមុនចេញទៅធ្វើសឹក ពេលត្រលប់មកវិញ គឺទទួលបានជ័យជម្នះ (ស្លាប់ និងរបួសតិចបំផុត) ។ មនុស្សមានជំនឿ ពេលចេញគឺអង់អាចក្លាហានបំផុត ទើបច្បាំងឈ្នះចាម ទើបគេឲ្យកសាងក្លោងទ្វារថ្មីមួយទៀតហៅថា «ក្លោងទ្វារជ័យ» ចំមុខព្រះលានជល់ដំរីទៅដល់ក្លោងទ្វារជ័យ ទើបក្លោងទ្វារអង្គរធំមានសរុបចំនួន ៥ ។

ពេលគ្មានភ្លៀងរាំងស្ងួត គេតែងធ្វើពិធីបន់ស្រន់សុំឲ្យមានភ្លៀង ពេលធ្វើពិធីរួច ភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំដូចសេចក្ដីប្រាថ្នា ទើបប្រជារាស្ត្រជឿជាក់ណាស់ ។

រួមសេចក្ដីមក យើអាចសន្និដ្ឋានថា ប្រាសាទបាយ័នកសាងដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយព្រះពោធិសត្វលោកេស្វរៈ មានមុខ ៤ ជាទីសំអាងក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន ។

នៅឆ្នាំ១៩៣១ លោក ហ្សក ទ្រូវេ ជាអ្នកអភិរក្សអង្គរទី៣ បានធ្វើកំណាយក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៣៣ ចំកណ្ដាលប្រាសាទធំ (កណ្ដាល) ជម្រៅ ១៤ ម ស្មើនឹងកម្រិតដីរាបស្មើរបស់ប្រាសាទ បានយកដីចេញទៅក្រៅដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវរកកេតនភ័ណ្ឌផ្សេងៗ តែនៅក្នុងនោះគេរកឃើញព្រះពុទ្ធបដិមាមួយព្រះអង្គអំពីថ្មភក់ បាក់បែក មានកម្ពស់ ៣,៦០ ម បានយកមកជួសជុលឡើងវិញ រួចយកទៅថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស នៅថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៣៥ ។ កាលនោះព្រះអង្គត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេយកទៅតម្កល់នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែងរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ គឺតាមបណ្ដោយផ្លូវទៅក្លោងទ្វារជ័យ ស្ថិតនៅខាងត្បូងថ្នល់ក្រោយប្រាសាទសួរព្រ័ត្រ ។

ព្រះពុទ្ធអង្គព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង ការយកទៅតម្កល់នៅឆ្ងាយបន្តិចផង មនុស្សម្នាមិនសូវដឹងផង ឯការរៀបចំធ្វីពិធីសក្ការៈបូជាផ្សេងៗតាមទំនៀមទម្លាប់នៃព្រះពុទ្ធសាសនាបច្ចុប្បន្នគឺមានមនុស្សតិចតួចដែរ តែខ្មែរឥឡូវជឿលើជំនឿរូបិយជាង ។ ឯបារមីកាន់ទាន់ តែមនុស្សជឿថាជារបស់ស័ក្តិសិទ្ធខ្លាំង ឯការធ្វើពិធីទាល់តែបារមីនោះផ្ដល់ឲ្យឃើញនូវអ្វីដែលគួរឲ្យជឿដែរ ដល់មនុស្សមិនសូវជឿបារមីក៏មិនមកកាន់ដែរ ៕

ស្លាកសញ្ញាបង្ហាញផ្លូវចូលទៅកាន់វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង មើលពីមុខ

ព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង មើលពីមុខ

រូបតោនៅតាមផ្លូវចូលវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

រូបតោនៅតាមផ្លូវចូលព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

ប្រាសាទសួរព្រ័ត្រ មើលពីវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

ប្រាសាទសួរព្រ័ត្រ មើលពីព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

បដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

បដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

បដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

បដិមាជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

គ្រឿងផ្កាភ្ញីបូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

គ្រឿងផ្កាភ្ញីបូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

គ្រឿងផ្កាភ្ញីបូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

គ្រឿងផ្កាភ្ញីបូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

ផើងដោតធូបបូជា បូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅវត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

ផើងដោតធូបបូជា បូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ នៅព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង

ផើងដោតធូបបូជា បូជាថ្វាយជ័យពុទ្ធមហានាថ កែច្នៃពីសសរថ្មភក់

Comments (0)

July 10, 2011

រឿងព្រេងនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ និងវត្តចេតិយ

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន, អរិយធម៌ខ្មែរ

ព្រះវិហារបុរាណទ្រុឌទ្រោម និងចេតិយសង់គ្របពីលើប្រាសាទបុរាណនៅពីក្រោយ

កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ ខ្ញុំបានទៅកាន់បិណ្ឌនៅវត្តចេតិយ ខេត្តសៀមរាប និងបានសរសេរអត្ថបទ «ភ្ជុំបិណ្ឌថ្ងៃទី៥» ដោយមានការមន្ទិលអំពីប្រវត្តិ និងដំណើរដើមទងរបស់ប្រាសាទនៅក្នុងបរិវេណវត្ត ។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមជូនរឿងព្រេងស្ដីពីប្រវត្តិរបស់វត្តចេតិយ ដែលបានរៀបរៀង និងចងក្រងឡើងដោយ លោក អ៊ឹង ហឿន កាលពីឆ្នាំ១៩៩៥ ដូចតទៅ ៖

ផ្ដែរនៃប្រាសាទបុរាណដែលគេសង់ចេតិយគ្របពីលើ

តាមការតំណាលពីប្រវត្តិវត្តចេតិយគឺមានដើមកំណើតពីរឿង «នាងកែវប្រាំពីរពណ៌» ។ ខ្ញុំបាទ អ៊ឹង ហឿង ពេលដែលបានស្ដាប់ចាស់ៗនិទានរឿងនាងកែវប្រាំពណ៌នេះ ខ្ញុំបាទហាក់ដូចជាអារម្មណ៍ដិតជាប់ទៅលើដំណើរនៃសាច់រឿងនោះណាស់ ជាពិសេសចាប់អារម្មណ៍ទៅលើបណ្ដាគោលដៅទាំងឡាយលើផ្ទៃភូមិសាស្ត្រដ៏ទូលំទូលាយដែលជាប់ទុកជាមត៌កនៃដំណើររឿងជាសក្ខីភាពមានមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយទើបខ្ញុំបាទ ខិតខំប្រមែប្រមូលនូវពាក្យតំណាលដោយផ្ទាល់មាត់ជាច្រើន ខ្លះជាកំណិតកំណាត់ ខ្លះវែងអន្លាយឆ្ងាយលន្លង់លន្លោច ជួនកាលក៏ដូចគ្នា ជួនកាលក៏មានសភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា យកមកតំរៀបផ្គូផ្គងចងក្រងឲ្យកើតបានជាសាច់រឿងនេះឡើង ។ ចំណែកឯឯកសារសាស្ត្រាស្លឹករឹតក្ដី ឬជាសៀវភៅផ្សេងៗក្ដី ក៏ប្រហែលជាមិនអាចស្ថិតស្ថេរគង់វង្សបានរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដែរ ពីព្រោះប្រទេសជាតិយើងត្រូវបានទទួលរងនូវគ្រោះមហន្តរាយ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញដោយសារភ្លើងសង្គ្រាមជាច្រើនលើកច្រើនសារាប់មិនអស់មកហើយ ។

តាមការតំណាលនៃដំណើររឿងនេះមកថា ក្នុងយុគសម័យមួយនៃសម័យអង្គរ គឺក្នុងសម័យដែលកសាងប្រាសាទអំពីឥដ្ឋ និងថ្មបាយក្រៀម មានស្ដេចមួយអង្គព្រះនាម «កងចក្រ» សោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជធានីអង្គរ ទ្រង់មានព្រះរាជបុត្រីមួយព្រះអង្គព្រះនាម «នាងកែវប្រាំពីរពណ៌» ។ ហេតុដែលព្រះនាងទ្រង់មានព្រះនាមដូច្នេះពីព្រោះជាការស័ក្តិសមទៅនឹងព្រះរូបសម្បត្តិដ៏ល្អឥតខ្ចោះ មានសម្រប់លើសលប់ ប្រែប្រួលផ្លាស់ប្ដូរបានប្រាំពីរពណ៌ក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រះនាងទ្រង់មានសម្ផស្សល្អដាច់គេនៅក្នុងនគរ ។ មានថ្ងៃមួយនោះ ព្រះនាងទ្រង់បានយាងទៅកំសាន្តព្រៃ ទ្រង់ក៏រើសបានពងក្រពើមួយយ៉ាងធំ ខុសប្លែកពីពងក្រពើទាំងពួង ព្រះនាងទ្រង់មានសេចក្ដីត្រេកអរយ៉ាងខ្លាំង ហើយព្រះនាងក៏យកពងក្រពើនោះទៅភ្ញាស់ទុកគ្រាន់នឹងចិញ្ចឹម ។

លុះពងក្រពើនោះញាស់មក ព្រះនាងទ្រង់សព្វព្រះទ័យនឹងកូនក្រពើនោះណាស់ ។ ព្រះនាងបានសុំព្រះរាជានុញ្ញាតពីព្រះវររាជបិតាដើម្បីធ្វើអាងចិញ្ចឹមក្រពើនោះនៅក្នុងអាងបារាយណ៍ទឹកថ្លា ត្រង់កន្លែងទីទួលកោះប្រាសាទមេបុណ្យ ។ ដោយព្រះនាងកាន់តែសព្វព្រះហឫទ័យ និងកូនក្រពើនោះ ព្រះនាងក៏បានផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារ ចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកូនក្រពើ ដោយស្នាព្រះហស្តអង្គឯងផ្ទាល់ ហើយទ្រង់បានដាក់ឈ្មោះឲ្យក្រពើនោះថា «អាថុន» ។

ពេលវេលាកន្លងផុតទៅមិនយូរប៉ុន្មាន អាថុនក៏បានរីកចម្រើនធំធាត់ជាលំដាប់រហូតដល់ទៅណាស់ ធំលើសក្រពើផងទាំងពួង ។ អាថុនចេះស្គាល់ និងមានភក្ដីភាពចំពោះព្រះនាងជាម្ចាស់របស់វាណាស់ ។ វាតែងតែបង្ហាញនូវភាពស្លូតបូតចំពោះព្រះនាង ធ្វើឲ្យព្រះនាងកាន់តែស្និទ្ធស្នាលជាមួយវាជានិច្ចរហូតដល់ទ្រង់ហ៊ានយាងជិះលើក្បាលវា ធ្វើជាព្រះទីនាំងកំសាន្តលើផ្ទៃទឹកបារាយណ៍ទៀតផង ។

លុះអំណឹះតមក អាស្រ័យដោយឥទ្ធិពលព្រះរូបឆោមលោមពណ៌ និងសម្ផស្សដ៏ល្អលើសលប់របស់ព្រះនាង ក៏បានល្បីខ្ទរខ្ទាររន្ទឺសុះសាយរហូតដល់នគររាជគ្រឹះ បណ្ដាលឲ្យរាជបុត្រាស្ដេចក្រុងចិនសព្វព្រះហឫទ័យចំពោះព្រះនាងជាខ្លាំង ។ បន្ទាប់ពីបានទទួលរាជានុញ្ញាតពីព្រះវររាជបិតា មាតារបស់ព្រះអង្គរួចហើយ នគររាជគ្រឹះក៏បានរៀបចំជាក្បួននាំជំនូនយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ចូលមកចងស្ពានមានមេត្រីស្ដីដណ្ដឹងយកព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ ដើម្បីធ្វើជាព្រះរាជអគ្គមហេសី ។

ចំណែកឯព្រះបាទកងចក្រ ក៏ទ្រង់ព្រះរាជានុញ្ញាតយល់ព្រម ដើម្បីរៀបអភិសេកព្រះរាជបុត្រីនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ ថ្វាយទៅព្រះរាជបុត្រាស្ដេចក្រុងចិន ទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់បរមបុរាណខ្មែរយើងនាសម័យកាលនោះ ។

ព្រះនាងកែវប្រាំពីរពណ៌ ក្រោយពីទ្រង់បានដឹងថា ព្រះនាងនឹងត្រូវបានព្រះស្វាមី ហើយនឹងត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីអ្វីៗនៅក្នុងព្រះរាជនគរ ទៅគង់នៅនគររាជគ្រឹះ ដែលជានគរព្រះស្វាមី ព្រះនាងក៏ទ្រង់ព្រួយព្រះហឫទ័យ នឹកសោកស្ដាយអាលោះអាល័យអាថុន ជាខ្លាំងពន់ពេកណាស់ ។ នៅថ្ងៃមួយនោះ នាព្រឹកព្រាងស្វាងអរុណោទ័យ ព្រះនាងទ្រង់បានទូលសុំព្រះរាជបិតា ដើម្បីយកចំណីអាហារទៅឲ្យអាថុនជាលើកចុងក្រោយ ។ ព្រះបាទកងចក្រក៏បានរាជានុញ្ញាតចំពោះរាជបុត្រីដូចកាលសព្វដង ។ ព្រះនាងទ្រង់បាននាំភីលៀង និងស្រីស្នំក្រមការ នាំទាំងចំណីអាហារពេញបរិបូណ៌យកទៅឲ្យអាថុន ។

ភាគបន្ត

Comments (0)

April 8, 2011

ពាក្យសម្បថរបស់មន្ត្រីរាជការក្នុងរាជ្យព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន, អរិយធម៌ខ្មែរ, ប្រវត្តិសាស្ត្រ

ប្រាសាទភិមានអាកាស (រាជវាំងនគរធំ)

គេបានរកឃើញអត្ថបទនៃពាក្យសម្បថរបស់តម្រួតភាគ (ស្រុក) ថ្នាក់ ឯក - ទោ - ត្រី - ចត្វា នៅក្នុងសិលាចារឹក ដែលបានចារលើមេទ្វារនៃគោរៈបុរៈខាងកើតបរិវេណខាងក្នុងនៃព្រះបរមរាជវាំងគឺ ក្លោងទ្វារដែលនាំចូលទៅរកប្រាសាទភិមានអាកាស ។ នៅគោបុរៈខាងកើតនោះ គេឃើញមានសិលាចារឹកចំនួន ៨ផ្ទាំង ដែលមានអត្ថបទចំនួន ១១បន្ទាត់ ខាងដើមជាពាក្យសម្បថ រួចអត្ថបទបន្ទាប់ ជាបញ្ជីរាយនាមមន្ត្រី និងឈ្មោះស្រុក ដែលមន្ត្រីទាំងនោះគ្រប់គ្រង ។ ទោះបីមន្ត្រីទាំងឡាយនោះ ធ្វើពាក្យសម្បថតាមថ្នាក់គឺ ថ្នាក់ឯកដោយឡែក ថ្នាក់ទោដោយឡែក … ក៏ដោយ ក៏អត្ថបទនៃពាក្យសម្បថ មានទម្រង់ និងខ្លឹមសារដូចគ្នាបេះបិទ ។

សិលាចារឹកទាំងនោះសរសេរជាភាសាខ្មែរបុរាណ ដោយមានចុះកាលបរិច្ឆេទ ឆ្នាំ ៩៣៣ គ.ក. (មហាសករាជ) ។ អត្ថបទសិលាចារឹកទាំង ៨ផ្ទាំង ដែលរកឃើញនៅគោបុរៈខាងកើតនៃបរិវេណកំផែងព្រះរាជវាំងនោះ មានភាពទ្រុឌទ្រោមរេចរឹល និងរលប់បាត់ជាច្រើនអន្លើ មិនអាចប្រមូលផ្ដុំបានជាអត្ថបទពេញលេញបានឡើង ។ តែជាភ័ព្វសំណាងល្អ ក្រោយមក គេបានរកឃើញសិលាចារឹកដូចគ្នានេះមួយផ្ទាំងទៀតដែលមានឃ្លាខ្លះនៅល្អ អាចយកទៅបំពេញចំណែកខ្វះចន្លោះនៃអត្ថបទសិលាចារឹកទាំង ៨ខាងដើម ។ លោក អាយម៉ូនីញេ និងលោក ហ៊្ស. សឺដែស បានផ្គុំសិលាចារឹកទាំង ៩ផ្ទាំងនោះ ហើយចងក្រងអត្ថបទដើមបានទាំងស្រុងឡើងវិញ ។

នៅខាងក្រោមពាក្យសម្បថ គេឃើញមានបញ្ជីរាយនាមមន្ត្រីរាជការថ្នាក់ទី១ ទី២ ទី៣ និងទី៤ ។ លោក អាយម៉ូនីញេ បានសរសេរថា ឈ្មោះដែលមានក្នុងអត្ថបទខាងក្រោយពាក្យសម្បថទាំងនោះ ជានាមរបស់ចៅហ្វាយខែត្រ (ចៅហ្វាយភូមិភាគ) ដែលតាមការប៉ាន់ស្មានរបស់គាត់ ថាមានរហូតដល់ ៤០០នាក់ ។ គាត់បានសន្និដ្ឋានថា នៅជំនាន់នោះ ប្រទេសកម្ពុជាយើងអាចមានខេត្តតូចៗ ឬភូមិភាគចំនួន ៤០០ ដែរ ។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊្ស. សឺដែស ដែលបានសិក្សាសិលាចារឹកដដែលនេះនៅពេលក្រោយមក បានកត់សម្គាល់ថា គាត់បានរាប់ឈ្មោះមន្ត្រីទាំងនោះទៅឃើញថាចំនួនសរុបទាំងអស់ គិតទាំងផ្នែករលុបផងនោះ មានប្រហែលតែ ២០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ។

សិលាចារឹកទាំង ៨ផ្ទាំងនេះ សរសេរជាអក្សរខ្មែរបុរាណរាងមូល ហើយច្បាស់ មានបន្ទាត់ត្រង់ស្មើល្អណាស់ និងមានទំហំប៉ុន ៗ គ្នា ដែលលោកអាយម៉ូនីញេសន្និដ្ឋានថា ទំនងជាសរសេរដោយដៃអ្នកចារតែម្នាក់គត់ ។

ខាងក្រោយនេះគឺ អត្ថបទពាក្យសម្បថទាំងស្រុង ដែលយើងសរសេរឡើងវិញ តាមលំនាំខ្មែរបុរាណ ដោយប្រើអក្សរខ្មែរទំនើប និងអត្ថបទបកប្រែជាភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ។

សិលាចារឹកនៅលើក្របទ្វារខាងកើតនៃប្រាសាទភិមានអាកាស

អត្ថបទប្រែជាភាសាខ្មែរទំនើប

មហាសករាជ ៩៣៣ ប្រាំបួនកើត ខែភទ្របទ ថ្ងៃអាទិត្យ ។ នេះគឺពាក្យសច្ចាប្រណិធាន (របស់ទូលព្រះបង្គំទាំងអស់គ្នា) ។ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ទាំងអស់គ្នា ជាតម្រួតរបស់ភាគ (តំបន់) ថ្នាក់ឯក (ទោ - ត្រី - ចត្វា) នៅពេលស្បថ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) សូមសច្ចាកាត់ដៃ ថ្វាយអាយុ និងថ្វាយនូវកតញ្ញូភក្តីភាពដ៏បរិសុទ្ធ ផូរផង់ ចំពោះព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច គ្រីសូយ៌្យវម៌្មទេវៈ (សូរ្យវរ្ម័នទី១) ដែលបានសោយរាជ្យជាសកលនៅឆ្នាំ៩២៣ នៃមហាសករាជ នៅចំពោះមុខព្រះភ្លើង ព្រះរតនៈ និងព្រាហ្មណាចារ្យទាំងឡាយ ។ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) មិនបង្គំ (គោរព) គម្ដែងផ្ទៃក្រោមដទៃទៀតទេ (ក្រៅពីព្រះអង្គ) ឡើយ ពុំ (ធ្វើជា) ខ្មាំង និងពុំចំណុះខ្មាំង (ចូលដៃ សមគំនិតជាមួយខ្មាំងសត្រូវ) ពុំធ្វើប្រការអ្វីដែលអាចនឹងនាំមកនូវសេចក្ដីវិនាស (ចំពោះព្រះអង្គ) ឡើយ ។ រាល់អំពើផងទាំងឡាយដែលជាផលនៃស្វាមីភក្ដីភាពរបស់ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ចំពោះព្រះករុណាព្រះបាទ គ្រីសូយ៌្យវម៌្មទេវៈ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) នឹងខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើអោយបានសម្រេច ។ ទោះបីមានចម្បាំង (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ប្ដេជ្ញាច្បាំងដោយស្មោះអស់ពីចិត្ត ដោយឥតស្ដាយអាយុជីវិតឡើយ ។ ដោយស្វាមីភក្ដីភាព (ចំពោះព្រះរាជា) (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) មិនរត់ចោលចម្បាំងឡើយ ។ ទោះគ្មានចម្បាំង ប្រសិនបើ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ស្លាប់ដោយសារជំងឺបៀតបៀន គឺថា សូមឲ្យ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ទាំងអស់គ្នា បានទទួលនូវផល (រង្វាន់) ជាអ្នកមានកតញ្ញូ ភក្ដី ចំពោះអម្ចាស់របស់ខ្លួន ។ ប្រសិនបើអាយុជីវិតរបស់ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) អាចទាន់ព្រះរាជការ (អាចបំរើការងាររាជការ) តទៅរហូតដល់ពេលស្លាប់ (ក្នុងមុខងារ) (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) នឹងបម្រើកិច្ចការនោះ ដោយហេតុថា (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) មានស្វាមីភ័ក្តិ (ចំពោះព្រះរាជា) ។ ប្រសិនបើមានព្រះរាជការ ដែលព្រះមហាក្សត្រ (ទ្រង់ត្រាស់) បន្ទូលប្រើ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ទៅទីឆ្ងាយ ដោយសារមានព្រឹត្តិការណ៍ដែលព្រះរាជាបានឮគេនិយាយនោះ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) នឹងរកវិធីស្វែងយល់រឿងនោះឲ្យបានល្អិតល្អន់ និងប្ដេជ្ញាធ្វើតាមពាក្យសច្ចាប្រណិធានរបស់ខ្លួនអោយបានខ្ជាប់ខ្ជួន រៀងៗខ្លួន ។ ប្រសិនបើក្នុងចំណោម (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ទាំងអស់គ្នានោះ មានអ្នកមិនធ្វើតាមពាក្យសច្ចាប្រណិធាននេះ ចំពោះព្រះមហាក្សត្រ ដែលសោយរាជ្យដ៏យូរលង់ក្រោយៗទៀត (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) សូមព្រះអង្គដាក់ព្រះរាជទោសទណ្ឌគ្រប់ប្រការចុះ ។ ប្រសិនបើ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) មានល្បិចកលមិនគោរពខ្ជាប់ខ្ជួននូវពាក្យសម្បថនេះ សូមឲ្យ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ធ្លាក់ទៅកើតក្នុងឋាននរកទាំង ៣២ ជាន់ អស់កាលដ៏យូរ ដរាបណានៅមានព្រះអាទិត្យ និងព្រះចន្ទ ។ ប្រសិនបើ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ទាំងអស់គ្នាបំពេញបានល្អបរិសុទ្ធ តាមពាក្យសច្ចាប្រណិធាននេះ សូមព្រះគម្ដែងផ្ទៃក្រោម ទ្រង់ព្រះមេត្តាព្រះរាជទាន (ប្រើ) ឲ្យ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) បានថែទាំនូវការស្ថាបនាជាកុសលរបស់ស្រុកទេសយើង និងផ្ដល់នូវភាពស្ថិតស្ថេរ សម្បូរ រុងរឿងនៃវង្សត្រកូលរបស់ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ដោយហេតុថា (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) មានកតញ្ញូ ភក្ដីចំពោះល្អងធូលីព្រះបាទ (គម្ដែងផ្ទៃក្រោម) សម្ដេចព្រះ សូយ៌្យវម៌្មទេវៈ ដែលព្រះអង្គទ្រង់បានសោយរាជ្យជាសកល នៅឆ្នាំ៩២៤ នៃមហាសករាជ ។ សូមឲ្យផល (រង្វាន់) នៃអ្នកមានស្វាមីភ័ក្តិចំពោះព្រះរាជា ជាអម្ចាស់របស់ខ្លួន កើតមានដល់ (ទូលបង្គំ) យើង (ខ្ញុំ) ចាប់ពីលោកនេះរហូតដល់បរលោក ។

ដោយ យី ធន់

ទស្សនាវដ្ដីកម្ពុជសុរិយា លេខ១ ឆ្នាំ១៩៩៤

សេចក្ដីបញ្ជាក់របស់អ្នកបកប្រែៈ សេចក្ដីប្រែជាភាសាខ្មែរទំនើបនេះ ជាការសម្រួលតាមអត្ថបទជាភាសាខ្មែរបុរាណផង និងតាមអត្ថបទប្រែរបស់លោក ហ៊្ស. សឺដែស ផង ។ ការបន្លែមពាក្យខ្លះ ធ្វើឲ្យឃ្លាខ្លះឃ្លាតឆ្ងាយពីអត្ថបទបុរាណ ប៉ុន្តែយើងខិតខំថែរក្សាន័យរបស់ឃ្លាឲ្យនៅដដែល ដោយគ្រាន់តែសម្រួលឲ្យអ្នកអានយល់បានដោយងាយប៉ុណ្ណោះ ៕

Comments (0)

November 25, 2010

ទិវាជាតិកាន់ទុក្ខសោកនាដកម្មកោះពេជ្រ

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន, ប្រវត្តិសាស្ត្រ

Comments (0)

November 15, 2010

ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃក្រុងអង្គរធំ

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន

ផែនទីក្រុងអង្គរធំ

មហានគរ ដែលត្រូវឆេះបាក់បែកខូចខាតអន្តរាយអស់ជាច្រើនដោយសារចាមក្នុងឆ្នាំ១១៧៧ ត្រូវបានព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (គ.ស១១៨១‑១២០១) រៀបចំចាត់ចែងឲ្យកសាងឡើងវិញសាជាថ្មី ។ នេះជាលើកទី៣ហើយដែលមហានគរត្រូវសាងសង់ ។ នគរធំរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាស្នាដៃឯកប្លែកខុសពីធម្មតាដែលមាននៅក្នុងសិល្បៈខ្មែរ ។ គឺខ្មែរជំនាន់នោះបានប្រឌិតបង្កើតសិល្បៈថ្មីមួយដែលវិវត្តទៅតាមចលនារបស់សង្គមជាតិ ។ នគរធំដែលស្ថិតនៅរៀងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ជាស្នាដៃយ៉ាងធំធេងចម្បងរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ។

នគរធំ ឬមហានគរមានជ្រុងនីមួយៗប្រវែង៣គីឡូម៉ែត្រ ហើយមានទំហំប្រហែល ៩ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ។ នគរធំមានកសិណ (គូ ឬ ប្រឡាយទឹក) ដែលមានទទឹងប្រវែង១០០ម៉ែត្រ និងជម្រៅ៥ ឬ ៦ម៉ែត្រ ព័ទ្ធជុំវិញ ។ ដើម្បីចូលទៅក្នុងមហានគរ គេត្រូវដើរឆ្លងកាត់តាមស្ពានថ្មអមទៅដោយរូបចម្លាក់ទេវតា និងយក្ស ដែលកំពុងតែនាំគ្នាទាញនាគ ។ ទេវតា និងយក្ស ម្ខាងៗមានគ្នា៥៤នាក់ ។ បន្ទាប់មក យើងចូលមកដល់ក្លោងទ្វារមហានគរដែលនៅខាងលើមានរូបព្រះលោកេស្វរៈ ។

ជ្រុងនគរធំនីមួយៗមានខ្លោងទ្វារមួយនៅចំកណ្ដាលបែរទៅរកទិសទាំងបួន ។ លើកលែងតែជ្រុងខាងកើតដែលមានទ្វារពីរ គឺ «ទ្វារខ្មោច» មួយ និង «ទ្វារជ័យ» មួយទៀតដែលចាក់ចំទៅរកប្រសាទភិមានអាកាស ។ ទ្វារខាងត្បូងឈ្មោះថា «ទ្វារទន្លេអុំ» ទ្វារខាងលិចឈ្មោះ «ទ្វារតាកាវ» និងទ្វារខាងជើងឈ្មោះ «ទ្វារដីឆ្នាំង» ។ តាមខ្លោងទ្វារទាំងបួនទិសមានផ្លូវបួនទៅជួបកាត់គ្នាចំកណ្ដាលទីក្រុងនគរធំដែលនៅទីនោះព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧បានសាងប្រាសាទមួយដែលមានលក្ខណៈខុសប្លែកអំពីប្រាសាទមុនៗ ។ តជាប់នឹងខ្លោងទ្វារមានជញ្ជាំងថ្មយ៉ាងខ្ពស់សម្រាប់ការពារទីក្រុងដែលគេអាចដើរយាមកាមចុះឡើងបាន ។ នៅជាប់កំពែងនោះមានប្រឡាយទឹកតូចមួយទៀតព័ទ្ធជុំវិញមហានគរ ហើយហូរភ្ជាប់ចូលទៅក្នុងស្រះធំមួយឈ្មោះ «បឹងធំ» ដែលមានបណ្ដោយប្រវែង៤០០ម៉ែត្រ និងទទឹង២០០ម៉ែត្រ ។

ដោយសម្អាងទៅតាមទំហំដីស្រែចម្ការនៅជិតជុំវិញដែលមានបញ្ជាក់នៅក្នុងសិលាចារឹក ដោយយោលទៅតាមនយោបាយទឹករបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដែលមានចំនួនបារាយណ៍ ស្រះព្រែក និងគូជាច្រើន បូករួមទាំងប្រជាជនដែលប្រកបមុខរបរផ្សេងទៀតផង នគរធំ ឬមហានគរត្រូវមានប្រជាពលរដ្ឋប្រហែលមួយលាននាក់ ។ នេះជាការគន់គូរប៉ានស្មានរបស់អ្នកប្រវត្តិវិទូ និងអ្នកបុរាណវិទ្យាក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ។

តាមអ្នកឯកទេសដែលសិក្សាអំពីបូរាណវិទ្យា នគរធំត្រូវបានសង់ទៅតាមបែបផែនទ្រឹស្ដីព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ទស្សនៈអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាយល់ថា នៅចំកណ្ដាលចក្រវាលមានភ្នំមួយយ៉ាងធំដែលគេឲ្យឈ្មោះ ភ្នំព្រះសុមេរុ ។ ភ្នំនេះមានកំពូលប្រាំ ហើយនៅលើកំពូលភ្នំមានស្ថានសួគ៌បីជាន់ ។ ឯការសាងសង់នគរធំក៏មានលក្ខណៈដូចគ្នានេះដែរ ។ គឺជាទីក្រុងមួយរាងបួនជ្រុងដែលនៅចំកណ្ដាលមានប្រាសាទមួយទៀតជាតំណាងភ្នំព្រះសុមេរុ ។ ប្រាសាទនេះគឺប្រាសាទបាយ័ន ដែលខ្មែរច្រើនតែហៅ «ព្រហ្មបាយ័ន» ។

នៅក្នុងបរិវេណអង្គរធំមានប្រាសាទ និងទីតាំងសំខាន់ៗយ៉ាងច្រើនដូចជា ៖ ប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទបាភួន ប្រាសាទភិមានអាកាស ព្រះបរមរាជវាំង ប្រាសាទបាលីល័យ វត្តទេពប្រណម្យ លានស្ដេចគំលង់ លានជល់ដំរី ក្រុមប្រាសាទសួព្រ័ត្រ ប្រាសាទឃ្លាំងខាងជើង ប្រាសាទឃ្លាំងខាងត្បូង ក្រុមប្រាសាទព្រះពិធូរ ប្រាសាទតុបខាងកើត ប្រាសាទតុបខាងលិច វត្តព្រះងោក វត្តតាំងតុ វិហារប្រាំពីរល្វែង ។ល។

ផែនទីផ្នែកកណ្ដាលនៃអង្គរធំ

ខ្លោងទ្វារអង្គរធំទិសខាងត្បូង «ទ្វារទន្លេអុំ»

ខ្លោងទ្វារអង្គរធំទិសខាងកើត «ទ្វារខ្មោច»

ខ្លោងទ្វារអង្គរធំទិសខាងកើត «ទ្វារជ័យ»

ខ្លោងទ្វារអង្គរធំទិសខាងជើង «ទ្វារដីឆ្នាំង»

ខ្លោងទ្វារអង្គរធំទិសខាងលិច «ទ្វារតាកាវ»

ប្រាសាទបាយ័ន

វត្តខាងត្បូងប្រាសាទបាយ័ន

វត្តខាងលិចប្រាសាទបាយ័ន

ប្រាសាទបាភួន

ប្រាសាទភិមានអាកាស

អាងទឹកស្រីស្ថិតក្នុងបរិវេណព្រះបរមរាជវាំង

អាងទឹកប្រុសស្ថិតក្នុងបរិវេណព្រះបរមរាជវាំង

ប្រាសាទបាលីល័យ

វត្តទេពប្រណម្យ

លានស្ដេចគំលង់

លានជល់ដំរី

ក្រុមប្រាសាទសួព្រ័ត្រ

ក្រុមប្រាសាទព្រះពិធូរ

ប្រាសាទឃ្លាំងខាងត្បូង

ប្រាសាទឃ្លាំងខាងជើង

វត្តតាំងតុ

វិហារប្រាំពីរល្វែង

ប្រាសាទតុបខាងកើត

ប្រាសាទតុបខាងលិច

ប្រាសាទជ្រុង ទិសនីរតី

Comments (0)

October 2, 2010

បិណ្ឌទី៩នៅវត្តតាំងតុ ឬវត្តព្រះអង្គសាងទុក

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន, អរិយធម៌ខ្មែរ

បិណ្ឌទី៩នៅវត្តតាំងតុ ឬវត្តព្រះអង្គសាងទុក

នៅថ្ងៃទី២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងបុគ្គលិកកន្លែងធ្វើការរបស់ខ្ញុំ (គម្រោងអេកូសន) បានចូលរួមកាន់បិណ្ឌទី៩ នៅវត្តតាំងតុ ឬវត្តព្រះអង្គសាងទុក ស្ថិតនៅជាប់ខាងជើងផ្លូវជ័យ ទល់មុខព្រលានជល់ដំរី បរិវេណអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប ។ វត្តនេះមានព្រះសង្ឃសរុបចំនួន៨អង្គ មានបរិវេណតូច និងគ្មានសំណង់អ្វីធំដុំទេព្រោះស្ថិតក្នុងតំបន់អភិរក្សឧទ្យានអង្គរ ។ វត្តតាំងតុត្រូវបានកសាងនៅពីលើអតីតស្ថានវិហារវត្តពុទ្ធសាសនាមហាយានក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (១១៨១‑១២០១) ដែលបច្ចុប្បន្នឃើញនៅសល់ស្លាកស្នាមពំនូកថ្មបាយក្រៀម និងព្រះពុទ្ធរូបអង្គធំមួយអង្គ ។

បាញ់ហយ

ការចូលរួមកាន់បិណ្ឌឆ្នាំនេះខុសប្លែកពីឆ្នាំមុនៗ ដោយសារប្រព្រឹត្តទៅចំថ្ងៃសៅរ៍ដែលជាថ្ងៃឈប់សម្រាក បណ្ដាលឲ្យមិនបានជួបជុំ ឬភ្ជុំបុគ្គលិកទាំងអស់ទេ ។ ផែនការគ្រោងដំបូងគឺនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី១ ខែតុលាទេ ប៉ុន្តែចៃដន្យមានភ្ញៀវពីគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប ធ្វើឲ្យខកខានត្រូវលើកពេលមកថ្ងៃសៅរ៍វិញ ។ រីឯចង្ហាន់ឆ្នាំនេះក៏ខុសពីប្រក្រតីដែរ គឺមិនបានដណ្ដាំស្លដូចសព្វមួយដងទេ ដោយធ្វើជាបាញ់ហយជំនួសវិញ ។

ខាងក្រោមនេះជាទិដ្ឋភាពខ្លះៗនៃពិធីកាន់បិណ្ឌទី៩នៅវត្តតាំងតុ ៖

ផ្លូវចូលវត្តតាំងតុ មើលពីលើស្ថានវិហារព្រះអង្គធំ

ស្ថានវិហារព្រះអង្គធំ មើលពីខាងកើត

ស្ថានវិហារព្រះអង្គធំ មើលពីទិសឦសាន

ស្ថានវិហារព្រះអង្គធំ មើលពីទិសនិរតី

ទិដ្ឋភាពខាងក្នុងស្ថានវិហារព្រះអង្គធំ

ពុទ្ធរូបអង្គធំ និងពុទ្ធរូបដទៃទៀត

ស្ថានវិហារព្រះអង្គធំមានរូបគំនូរស្ដីពីពុទ្ធប្រវត្តិនៅលើដំបូល

សាលាឆាន់វត្តតាំងតុ មើលពីមុខ (ខាងកើត)

សាលបាយនៅជាប់ពីក្រោយសាលាឆាន់

នៅជាប់ខាងលិចសាលាបាយ មានរោងប្រក់ស័ង្កសីមួយ និងមានរៀបចំតុសម្រាប់ពុទ្ធបរិស័ទអង្គុយលេង និងបរិភោគអាហារ

ទិដ្ឋភាពផ្នែកមួយនៃវត្តតាំងតុ និងកុដិព្រះសង្ឃ

ពំនូកថ្មបាយក្រៀមវិហារស្ថានវត្តបុរាណនៅខាងលិចព្រះអង្គធំ

ទិដ្ឋភាពមួយនៃវត្តតាំងតុ

ពិធីព្រះសង្ឃទេសនាមហាវេស្សន្តរជាតកនៅពេលព្រឹកមុនរាប់បាត្រ ។ ទំនៀមទម្លាប់នៅទីនេះខុសប្លែកពីនៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំ ដែលពិធីចាប់វេនទេសនាប្រព្រឹត្តទៅនៅពេលរសៀល

ពិធីព្រះសង្ឃសម្ដែងធម្មទេសនានៅពេលព្រឹកមុនរាប់បាត្រ ។ ទំនៀមទម្លាប់នៅទីនេះខុសប្លែកពីនៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំ ដែលពិធីទេសនាប្រព្រឹត្តទៅនៅពេលរសៀលនៃថ្ងៃម្សិល

សកម្មភាពពុទ្ធបរិស័ទចូលគោរពបូជាព្រះពុទ្ធរូប និងវេរភត្ត និងគ្រឿងបរិក្ខារប្រគេនព្រះសង្ឃនៅសាលាឆាន់

ចានបាយសម្រាប់រាប់បាត្ររបស់ខ្ញុំ ។ លើកនេះខ្ញុំបានប្រុងប្រៀបមុនជាស្រេច ដោយបានរាប់ចំនួនបាត្រជាមុន សរុបទាំងអស់មាន៩បាត្រ ។ ដូចនេះខ្ញុំបានអនុវត្តផែនការដាក់បាត្រប្រកបដោយជោគជ័យ មិនដូចកាលពីបិណ្ឌទី១នៅវត្តពូនភ្នំ ដែលបានអស់បាយពីក្នុងចានរលីងនៅកណ្ដាលទី

សកម្មភាពពុទ្ធបរិស័ទរាប់បាត្រ

សកម្មភាពពុទ្ធបរិស័ទរៀបចំធ្វើដំណើរចាកចេញពីវត្តតាំងតុ

ក្រុមការងាររបស់ខ្ញុំបានសម្រាកបរិភោគបាញ់ហយសាមគ្គីនៅច្រាំងខាងកើត ស្រះស្រង់ សំណេះសំណាលគ្នាលេងរហូតដល់ម៉ោង១ជាងទើបចែកផ្លូវគ្នា

ក្រុមការងាររបស់ខ្ញុំបានសម្រាកបរិភោគបាញ់ហយសាមគ្គីនៅច្រាំងខាងកើតស្រះស្រង់ សំណេះសំណាលគ្នាលេងរហូតដល់ម៉ោង១ជាងទើបចែកផ្លូវគ្នា

Comments (0)

September 25, 2010

ភ្ជុំបិណ្ឌថ្ងៃទី១នៅវត្តពូនភ្នំ

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន, អរិយធម៌ខ្មែរ

សំពៅជូនដូនតា

ភ្ជុំបិណ្ឌ១ ថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងបុគ្គលិកនៃនាយកដ្ឋានរបស់ខ្ញុំ បានប្រារព្ធពិធីកាន់បិណ្ឌនៅវត្តពូនភ្នំ ដែលជាវត្តមួយស្ថិតនៅទិសពាយ័ព្យរាជធានីភ្នំពេញ ។ ពិធីសូត្រមន្ត និងសម្ដែងព្រះធម៌ទេសនាបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៣ ។ នេះជាឆ្នាំទី២ហើយដែលនាយកដ្ឋានខ្ញុំបានមកកាន់បិណ្ឌនៅវត្តពូនភ្នំ និងជាបិណ្ឌថ្ងៃទី១ដូចគ្នា ។

បច្ច័យសរុបដែលបានស្រាក់គ្នា បូកនឹងថវិការបស់នាយកដ្ឋាន និងមានការចូលរួមពីបុគ្គលិកគម្រោងអេកូសនមួយចំនួនផងមាន ៦០ម៉ឺនរៀលសម្រាប់ពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និង៤០ម៉ឺនរៀល និងជាង២០០ដុល្លាអាមេរិកសម្រាប់កសាង ។ ខាងក្រោមនេះជាទិដ្ឋភាពខ្លះៗនៃកម្មវិធីបិណ្ឌថ្ងៃទី១នេះ ៖

ព្រះវិហារវត្តពូនភ្នំ មើលពីមុខសាលាឆាន់

សាលាឆាន់ផ្នែកខាងត្បូង

សាលាឆាន់ផ្នែកខាងជើង

រូបសំណាកតំណាងឆ្នាំទាំង១២នៅមុខសាលាឆាន់

រូបសំណាកតំណាងឆ្នាំទាំង១២នៅមុខសាលាឆាន់ ។ ព្រះចៅអធិការវត្តពូនភ្នំបានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះអង្គបានកសាងរូបសំណាកតំណាងឆ្នាំទាំង១២នេះមួយឈុតទៀតរួចរាល់ ហើយ ប៉ុន្តែពុំទាន់មានអ្នកឧបត្ថម្ភលាបថ្នាំ និងដាក់ដំឡើងនៅឡើយ ។ ដូចនេះប្រសិនបើពុទ្ធបរិស័ទណាមានបំណងចង់ឧបត្ថម្ភរូបតំណាងឆ្នាំ កំណើតរបស់ខ្លួន គឺជាឱកាសល្អកម្ររកបាន ដែលរូបមួយតម្លៃ១៦០ដុល្លា

រូបសំណាកតំណាងឆ្នាំទាំង១២នៅមុខសាលាឆាន់ ។ ព្រះចៅអធិការវត្តពូនភ្នំបានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះអង្គបានកសាងរូបសំណាកតំណាងឆ្នាំទាំង១២នេះមួយឈុតទៀតរួចរាល់ហើយ ប៉ុន្តែពុំទាន់មានអ្នកឧបត្ថម្ភលាបថ្នាំ និងដាក់ដំឡើងនៅឡើយ ។ ដូចនេះប្រសិនបើពុទ្ធបរិស័ទណាមានបំណងចង់ឧបត្ថម្ភរូបតំណាងឆ្នាំកំណើតរបស់ខ្លួន គឺជាឱកាសល្អកម្ររកបាន ដែលរូបមួយតម្លៃ១៦០ដុល្លា

ពុទ្ធបដិមាតម្រៀបជាជួរនៅពីក្រោយធុងពុទ្ធបូជា

សកម្មភាពរាប់បាត្ររបស់ពុទ្ធបរិស័ទ

សកម្មភាពរាប់បាត្របិណ្ឌរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ ។ ថ្ងៃនេះ សកម្មភាពរាប់បាត្ររបស់ខ្ញុំត្រូវអស់បាយហៀបតែនឹងដល់ទីបញ្ចប់ គឺត្រូវអស់បាយកណ្ដាលទី ដោយហេតុធ្វើផែនការមិនបានល្អ ព្រោះមិនបានគិតប្រមាណពីចំនួនបាត្រសរុបជាមុន

ពុទ្ធបរិស័ទ លោកយាយលោកតានៅក្នុងសាលាឆាន់

ស្គរទូងនៅក្នុងសាលាឆាន់ ។ កាលនៅពីក្មេងស្រុកស្រែចម្ការ ខ្ញុំដឹងថាដល់ម៉ោងប្រាំហើយនៅរដូវចូលវស្សា គឺដោយសារសំឡេងស្គរប្រភេទនេះឯង

សកម្មភាពរៀបចំចង្ហាន់ និងបាយសម្រាប់រាប់បាត្រ

ពុទ្ធបដិមានៅកុដិព្រះចៅអធិការវត្តពូនភ្នំ

សកម្មភាពពុទ្ធបរិស័ទចូលគោរពបូជាព្រះពុទ្ធរូប និងវេរភត្ត និងគ្រឿងបរិក្ខារប្រគេនព្រះចៅអធិការវត្ត

រោងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ នៅខាងកើតមុខសាលាឆាន់ភាគខាងជើង

ទិដ្ឋភាពក្នុងរោងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់

ភ្នំខ្សាច់ និងបាត្របច្ច័យបូជា

សកម្មភាពពូនភ្នំខ្សាច់របស់ពុទ្ធបរិស័ទវ័យក្មេងម្នាក់

Comments (0)

September 21, 2010

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន

ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវខាងលិចដងស្ទឹងសៀមរាបពីស្ពានថ្មព្រះរាជដំណាក់ ទៅជិតដល់អភិរក្សអង្គរ មានស្ពានឈើមួយ (បច្ចុប្បន្នកំពុងសាងសង់ជាស្ពានបេតុង) ឆ្លងទៅដល់មុខវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ ស្ថិតក្នុងភូមិដូនប៉ា សង្កាត់ស្លក្រាម ក្រុងសៀមរាប ខេត្ដសៀមរាប ។ ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ គឺជាប្រាសាទតូចមួយស្ថិតខាងកើតព្រះវិហារវត្ត ។ ឈ្មោះប្រាសាទនេះ ជួនកាលឃើញគេសរសេរថា «ព្រះឥន្ទកោសិយ» ដែលពាក្យ «កោសិយ» នៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត មានន័យថា «ព្រះឥន្ទ្រ» ។ ប៉ុន្តែឈ្មោះដែលមានជាផ្លូវការសរសេរនៅលើឃ្លោងទ្វារវត្ត និងសាលាបឋមសិក្សាគឺ «ព្រះឥន្ទកោសីយ៍» ។

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍សាងសង់ឡើងបែរមុខទៅទិសខាងកើត មានប្រាង្គ២ ប្រាង្គតូចស្ថិតនៅខាងជើង និងប្រាង្គធំស្ថិតនៅខាងត្បូង ។ នៅពីលើផ្ដែរប្រាង្គធំ មានចម្លាក់អាទិទេពនៃសាសនាព្រាហ្មណ៍ គឺព្រះនរាយណ៍ ព្រះព្រហ្ម និងព្រះឥសូ និងចម្លាក់ស្ដីពីការកូរសមុទ្រទឹកដោះ ។ ចំណែកឯចម្លាក់នៅលើហោជាងដែលធ្វើអំពីបាយអ របេះធ្លាក់ស្ទើរអស់មើលរូបមិនយល់ ។ នៅក្នុងប្រាង្គធំនេះពុំមានតម្កល់ទេវរូបអ្វីទេ ខុសពីប្រាង្គតូចដែលមានតម្កល់ព្រះពុទ្ធរូបជាច្រើនសណ្ឋានប្លែកៗពីគ្នា ។ គួរឲ្យចម្លែកដែរ ព្រោះថា ជាទូទៅនៅប្រាសាទដទៃទៀត គេតម្កល់ទេវរូបសម្រាប់គោរពបូជានៅប្រាង្គធំ ។

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ស្ថិតក្នុងរចនាបថបាខែង ប្រហែលជាកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទហស៌វរ្ម័នទី១ (គ.ស៩០០‑៩២២) ក្នុងអំឡុងពេលជាមួយគ្នានឹងប្រាសាទក្រវ៉ាន់ និងបក្សីចាំក្រុងដែរ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា ។ ប្រាសាទទាំងបីនេះប្រហែលត្រូវបានជួសជុលកែលម្អឡើងវិញនៅក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ (គ.ស៩៤៤‑៩៦៨) និងព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ (គ.ស៩៦៨‑១០០១) ពីព្រោះគេបានរកឃើញសិលាចារឹកនិយាយអំពីមហាក្សត្រទាំងពីរអង្គនេះ ។

ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ ជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរមួយអង្គដ៏ធំខ្លាំងពូកែក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ។ តែខ្មែរជំនាន់ក្រោយភាគច្រើនណាស់ដែលមិនបានស្គាល់អំពីស្នាដៃ ទេពកោសល្យ និងប្រវត្តិតស៊ូ អង់អាច ធ្វើពលិកម្មជូនជាតិរបស់ព្រះអង្គ ។ សិលាចារឹកព្រះឥន្ទកោសីយ៍បានលើកសរសើរព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នថាជា «ទីគោរពបូជានៃព្រះរាជាទាំងឡាយ ទ្រង់ជាស្ដេចអបរាជ័យ និងតែងតែមានជ័យជម្នះជានិច្ចលើខ្មាំងសត្រូវ ។ ទ្រង់ប្រៀបបានទៅនឹងរតនវត្ថុនៅលើកំពូលមកុដនៃព្រះរាជាទាំងអស់នៅលើផែនដីនេះ ។ ជ័យជម្នះរបស់ព្រះអង្គល្បីរន្ទឺទៅគ្រប់ទិសទី» ។ អ្នកប្រវត្តិវិទូបារាំង អេទីជែន អាយម៉ូនីញេ (Etienne Aymonier) ដែលជាអ្នកឯកទេសបានសិក្សាស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ យល់ និងមានជំនឿថាព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ជាព្រះបាទបក្សីចាំក្រុង ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទី១៩ ក្នុងពង្សាវតារខ្មែរភាគរឿងព្រេងនិទាន ។

ព្រះរាជាដែលសោយរាជ្យបន្ដពីព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ គឺព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ដែលជាព្រះរាជាកែទម្រង់ ឬប្រត្យាស្ថាបនិក និងជាព្រះរាជាពូកែខាងធ្វើសង្គ្រាម តែមានអធ្យាស្រ័យល្អ ។ សិលាចារឹកព្រះឥន្ទ្រកោសីយ៍បានដំណាលថា «ព្រះអង្គបានរៀបចំឱ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អក្នុងវណ្ណៈ ប្រៀបបីដូចជារៀបចំឡើងដោយព្រះព្រហ្មផ្ទាល់ ។ ព្រះអង្គប្រកបទៅដោយទេពកោសល្យ និងមានព្រះហត្ថាកាន់កងចក្រ ។ នៅពេលទ្រង់ចេញដំណើរម្ដងៗ សន្ធឹកជើងកងទ័ពរបស់ព្រះអង្គ ធ្វើឱ្យកក្រើកផែនដី និងព្រៃភ្នំទាំងឡាយ ប្រៀបបាននឹងមហាសាគរដែលត្រូវរញ្ជួយដោយព្យុះខ្យល់» ដូច្នោះដែរ ។

ពេលនោះ «សន្ធឹកស្គរលាយឡំជាមួយសំឡេងកងរំពងរបស់គងឃ្មោះធ្វើអំពីស្ពាន់ និងត្រែ ខ្លុយ ស័ង្ខ… ធ្វើឱ្យពួកសត្រូវភ័យបាក់បបខ្លបខ្លាចជាខ្លាំង» ។ សិលាចារឹកក៏បានលើកពីព្រះអង្គដែរថា ទ្រង់បានដុតបំផ្លាញប្រទេសទាំងឡាយណាដែលព្រះអង្គធ្វើសង្គ្រាមជាមួយ ដោយនិយាយថា «អណ្ដាតភ្លើងនៃការបូជាដែលកើតឡើងពីប្រតិបត្ដិការរបស់ព្រះអង្គ បង្កបានជាផ្សែងធំវែង ប្រៀបបាននឹងទង់ជ័យចម្បាំង ធ្វើឱ្យសត្រូវភ័យខ្លាច ហើយរត់គេចចេញបាត់អស់ បើទោះជាអង់អាចយ៉ាងណាក៏ដោយ» ។ ព្រះអង្គគួរឱ្យខ្លាចខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលទ្រង់ខ្ញាល់ «កាលណាព្រះអង្គគ្រហឹមដូចរាជសីហ៍ពេលមានកំហឹង ព្រះរាជាជាសត្រូវទាំងឡាយរត់គេចចូលព្រៃជ្រៅ ប្រៀបបាននឹងសត្វឈ្លូសដ៏កំសាក ។ នៅពេលដែលព្រះអង្គលើកដាវដ៏មុតថ្លា ប្រឡាក់ទៅដោយឈាម ដែលហូរចេញពីសិរសាសត្រូវ គេឃើញព្រះអង្គដូចជាព្រះនាងជ័យជម្នះដ៏ស្រស់ស្អាតដែលមានព្រះហស្ដ និងព្រះបាទក្រហមទៅដោយលម្អងផ្កា» ។

សិលាចារឹកដដែលបាននិយាយថែមទៀតថា «ព្រះហស្ដព្រះអង្គដែលប្រៀបបាននឹងស្ពានយុត្ដិធម៌ ឆ្លងកាត់មហាសាគរដ៏ស្មោកគ្រោកនៃសតវត្សរ៍ … មានរាងសង្ហាស្រស់ប្រិមប្រិយ ស្អាតលើសពីព្រះនាងកាមទេព ហើយធ្វើឱ្យពិភពលោកនេះមានពន្លឺប្រៀបបីដូចព្រះចន្ទកំពុងរះ» ។

នៅក្នុងបរិវេណវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ប៉ែកខាងត្បូង មានសាលាបឋមសិក្សាមួយឈ្មោះថា ព្រះឥន្ទកោសីយ៍ ដែរ ។ បើពិនិត្យមើលទៅ សាលាមួយនេះបានទទួលអំណោយជាអាគារច្រើនពីសប្បុរសជននានា និងមានការរៀបចំសួនច្បារបានល្អប្រសើរ ។ សាលារៀនមួយនេះ អស្ចារ្យផស់គេ មានពាក្យស្លោក និងសុភាសិតអប់រំនៅគ្រប់ទីកន្លែង តាំងពីនៅលើជញ្ជាំង និងសសរអាគារ រហូតដល់ផើងដាំផ្កានៅក្នុងសួន ។ល៕

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងកើត

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងលិច

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីទិសអាគ្នេយ៍

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងជើង

ប្រាង្គធំមើលពីខាងត្បូង

ប្រាង្គធំមើលពីខាងលិច

ទ្វារខាងកើតនៃប្រាង្គធំ

សសរពេជ្រ ផ្ដែរ និងហោជាងនៃប្រាង្គធំ

ចម្លាក់ផ្កាភ្ញីនៅលើផ្ដែរ និងចម្លាក់អាទិទេពវិស្ណុ ព្រហ្ម និងសិវៈ និងចម្លាក់រឿងកូរសមុទ្រទឹកដោះ

សិលាចារឹកនៅលើក្របទ្វារប្រាង្គធំ រៀបរាប់អំពីព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ និងជ័យវរ្ម័នទី៥

ប្រាង្គតូចមើលពីខាងកើត

ប្រាង្គតូចមើលពីខាងលិច

ពុទ្ធរូបនៅក្នុងប្រាង្គតូច

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងមុខគោបុរៈខាងកើត

គោបុរៈខាងកើត មើលពីតួប្រាសាទ

សំណល់កំពែងនៃគោបុរៈប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍

បណ្ណាល័យខាងជើង មើលពីតួប្រាសាទ

បណ្ណាល័យខាងជើង មើលពីខាងកើត

បណ្ណាល័យខាងជើង មើលពីខាងលិច

ខ្ទមអ្នកតានៅជាប់បណ្ណាល័យខាងជើង

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីបណ្ណាល័យខាងជើង

គូទឹកខាងជើង

គូទឹកខាងត្បូង

ខ្លោងទ្វារខាងកើតនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

នាគក្បាល៧នៅខ្លោងទ្វារខាងកើតនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខ្លោងទ្វារវត្តខាងកើត

ខ្លោងទ្វារខាងលិចនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

តោនៅក្បាលស្ពានមុខវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

សកម្មភាពសាងសង់ស្ពានបេតុងឆ្លងស្ទឹងសៀមរាបមុខវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

ខ្លោងទ្វារខាងលិចនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីក្បាលស្ពាន

សកម្មភាពព្រះសង្ឃ និងសិស្សលោកដុសលាងសម្អាតស្លែនៅខ្លោងទ្វារខាងលិច

ព្រះវិហារវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងកើត

ព្រះវិហារវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងលិច

ព្រះវិហារវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងជើង

ទិដ្ឋភាពថែវព្រះវិហារវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

ក្បាច់លម្អបង្អួចព្រះវិហារវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍

ទិដ្ឋភាពវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខ្លោងទ្វារខាងលិច

ទិដ្ឋភាពមួយនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខាងជើងព្រះវិហារ

ទិដ្ឋភាពមួយនៃវត្តព្រះឥន្ទកោសីយ៍ មើលពីខ្លោងទ្វារខាងកើត

ខ្លោងទ្វារសាលាបឋមសិក្សាព្រះឥន្ទកោសីយ៍

ទិដ្ឋភាពមួយនៃអាគារសិក្សា

ទីចាត់ការសាលាមានកម្ពស់ពីរជាន់

រូបគំនូកុមារនៅជញ្ជាំងអាគារសិក្សា

អ្វីដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍បំផុតអំពីសាលាបឋមសិក្សាមួយនេះ គឺការសិក្សាប្រកបដោយចតុស្ដម្ភនៅលើជញ្ជាំងអាគារមួយនេះ ព្រោះថា ធ្លាប់តែឮពីមន្ត្រីចតុស្ដម្ភក្នុងការដឹកនាំប្រទេសប៉ុណ្ណោះ

រូបចម្លាក់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅក្នុងសួនច្បារសាលា

ផ្កាចម្រុះពណ៌ ដាំលម្អក្នុងបរិវេណសាលា

Comments (0)

July 14, 2010

ប្រទះឃើញចម្លាក់តោបុរាណអាយុ១.០០០ឆ្នាំនៅប្រាសាទស្នឹង

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន

ចម្លាក់តោបុរាណកប់ក្នុងដីក្បែរប្រាសាទស្នឹង

គ្រឿងចក្រកាយសាងសង់ប្រព័ន្ធលូជុំវិញប្រាសាទស្នឹង ប្រទះឃើញរូបចម្លាក់តោបុរាណអាយុ១.០០០ឆ្នាំ

រូបចម្លាក់សត្វតោ ដែលមន្ដ្រីជំនាញអះអាងថា ធ្វើអំពីថ្មភក់មានអាយុកាលប្រហែល១.០០០ឆ្នាំ ត្រូវបានគេប្រទះឃើញកប់ក្នុងដីក្បែរប្រាសាទស្នឹង នៅប្រាសាទយាយទែន ។ ការប្រទះឃើញតោថ្មបុរាណនេះ គឺក្នុងគ្រាដែលគ្រឿងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនចិនស្ថាបនាផ្លូវជាតិលេខ៥៧ កាយប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកក្បែរប្រាសាទនោះ ។ លោក ពាញ ពាក សមាជិកគណៈកម្មការវត្ថស្នឹងដែលរូបលោកបានឃើញភ្លាមៗនាពេលនោះនិយាយថា តោថ្មបុរាណនេះត្រូវបានរកឃើញនៅវេលាម៉ោង៥ និង៤០នាទីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០ ដែលកប់ក្នុងដីជ្រុងខាងជើងប្រាសាទចម្ងាយប្រហែល៧ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិស្នឹងខាងលិច ឃុំស្នឹង ស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង ។ ក្រៅពីប្រទះឃើញរូបតោថ្ម គេក៏ប្រទះឃើញប្រអប់ដៃឆ្វេងកាន់ឈើច្រត់មួយកំណាត់ផងដែរ ដែលធ្វើពីថ្មដូចគ្នា ។ គាត់បញ្ជាក់ថា គ្រឿងចក្របានកាយប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកពីជុំវិញប្រាសាទក្នុងជម្រៅជាកន្លះម៉ែត្រ ក៏ប្រទះឃើញវត្ថុបុរាណនេះ រួចមនុស្សជាច្រើនបានភ្ញាក់ផ្អើលចោមរោមមើល ហើយអាជ្ញាធរក៏លើកយកទៅរក្សាទុកនៅក្នុងវត្ដស្នឹង ដើម្បីរង់ចាំមន្ដ្រីជំនាញទៅពិនិត្យ ។

ការកាយធ្វើប្រព័ន្ធលូការពារប្រាសាទប្រទះឃើញចម្លាក់តោ

លោក គឹម សោភ័ណ្ឌ ប្រធានការិយាល័យបេតិកភណ្ឌបានប្រាប់ថា រូបតោថ្មនេះមានកម្ពស់៧៨សង្ទីម៉ែត្រ បណ្ដោយខ្លួនប្រវែង៥៤សង្ទីម៉ែត្រ ធ្វើពីថ្មភក់ ដែលសាងសង់ក្នុងសតវត្សទី១១ ។ លោកបានថ្លែងថា ប្រាសាទស្នឹង ឬប្រាសាទយាយទែននេះមានតោថ្មចំនួន៨ ដែលនៅតាមខ្លោងទ្វារទាំង៤ទិស ប៉ុន្ដែបានបាត់ទាំងអស់ ហើយរូបតោថ្មដែលគ្រឿងចក្រកាយប៉ះនេះ គឺជារូបតោដែលនៅខ្លោងទ្វារប្រាសាទនេះហើយ តែយើងមិនអាចដឹងថា វាត្រូវកប់ដីពីកាលណាទេ ។ រីឯប្រអប់ដៃឆ្វេងមួយកំណាត់ដែលមានទ្រង់ទ្រាយកាន់ឈើច្រត់នោះ លោក គឹម សោភ័ណ្ឌ បានបញ្ជាក់ថា វាជាប្រអប់ដៃព្រះវិស្ណុច្រត់ដំបង (ដៃឆ្វេង) ដែលស្ថាបនាក្នុងសតវត្សទី១១ដូចគ្នា ធ្វើពីថ្មភក់ពណ៌ខៀវសម័យបាពួន ។ ទោះយ៉ាងណា លោកប្រធានការិយាល័យជំនាញរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា លោកដឹករូបតោថ្មបុរាណដ៏កម្រនេះមករក្សាទុកនៅក្នុងសារមន្ទីរខេត្ដបាត់ដំបងហើយ ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា រូបតោនេះបានបាក់បែកផ្នែកជើងទាំង៤ ដោយមានស្នាមចាស់ និងស្នាមថ្មី ដោយសារប៉ះគ្រឿងចក្រគួរឱ្យស្ដាយដោយសារតែកប់ក្នុងដីមិនដឹង ៕

ដកស្រង់ពីសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាព ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០

ប្រាសាទស្នឹង

អំពីប្រាសាទស្នឹង

ប្រាសាទស្នឹងស្ថិតនៅក្នុងឃុំស្នឹង ស្រុកបាណន់ មានចម្ងាយ២២គ.ម ពីទីរួមខេត្តបាត់ដំបង ។ ប្រាសាទស្នឹងកសាងអំពីឥដ្ឋនៅលើទួលមួយបណ្តោយ ៣០ម ទទឹង ២០ម ។ តាមការសង្កេតមើល ប្រាសាទនេះមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងបណ្តាប្រាសាទកសាងក្នុងសតរត្សទី១២ដែរ ។ ប្រាសាទចំនួន២ ស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណវត្តស្នឹង និងមួយទៀតស្ថិតនៅពីមុខវត្ត នៅលើបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ១០ ដែលជាផ្លូវតភ្ជាប់ពីខេត្តបាត់ដំបងទៅខេត្តប៉ៃលិន ៕

អត្ថបទពាក់ព័ន្ធៈ «ស្នឹង» ជាប្រាសាទដ៏អភ័ព្វនៅបាត់ដំបង

Comments (0)

June 27, 2010

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

Filed under: បូជនីយដ្ឋាន

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិលជាប្រាសាទដែលភ្ញៀវទេសចរភាគច្រើនបំផុតទៅហួសមកហួស អ្នកខ្លះមិនបានចាប់អារម្មណ៍ថាមានប្រាសាទនេះផង (ព្រោះគ្មានស្លាកបញ្ជាក់ឈ្មោះប្រាសាទនៅមុខផ្លូវចូល) ស្ថិតនៅចម្ងាយ៣០០ម៉ែត្រពីមុខនាគប្រាសាទអង្គរវត្ត ។ ប្រាសាទតាព្រហ្មកិលត្រូវបានកសាឡើងជាប្រាង្គទោលនៅចុងសតវត្សទី១២ ដោយស្នាព្រះហស្តព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា ។ បច្ចុប្បន្នប្រាសាទនេះអន្តរាយអស់ជាច្រើនអន្លើ ។

ការរុករកកាលពីឆ្នាំ១៩២៨ គេបានរកឃើញសិលាចារឹកមួយដែលមានចុះព្រះរាជបញ្ជាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលឆ្លាក់ជាប់នៅនឹងមន្ទីរព្យាបាលរោគ ។ តាមសិលាចារឹកនៅប្រាសាទតាព្រហ្មប្រាប់ថា ប្រាសាទនេះជាធម្មមន្ទីរសម្រាប់ស្វាធ្យាយធម៌ប៉ែកខាងព្រះពុទ្ធសាសនា ។

បើតាមរឿងព្រេងវិញ បាននិទានថា ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មានទាក់ទងទៅនឹងរឿងពញាក្រែក ដែលជាជនពិការអវយវៈ ធ្វើដំណើរចេញទៅណាមកណាពុំបាន លុះត្រាតែព្រះឥន្ទ្រប្រទានសេះមួយ ព្រមទាំងគ្រឿងអម្ពរ ។ លុះក្រោយមក ទើបពញាក្រែកយកគ្រឿងអម្ពរមកស្លៀកពាក់ហើយឡើងជិះសេះហោះចេញបាត់ទៅ ។

នៅប្រាសាទតាព្រហ្មកិល គេប្រទះឃើញរូបព្រះពោធិសត្វអវលោកេស្វរៈ ដែលជាអ្នកជួយព្យាបាលរោគសត្វលោក ។ ការធ្វើដំណើរចូលទៅត្រូវកាត់តាមគោបុរៈមួយតូចសាងពីថ្មភក់ (បច្ចុប្បន្នរលំបាក់បែកអស់ហើយ) ទើបចូលដល់តួប្រាសាទសង់ឡើងជាបីថ្នាក់តូចៗ បែរមុខទៅទិសខាងកើត មានទ្វារបញ្ឆោត៣ ។ ការរចនាប្រាសាទនេះ មិនសូវមានការផ្ចិតផ្ចង់ប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែមានទ្រង់ទ្រាយដូចប្រាសាទបាយ័នដែរ ព្រោះក្បាច់ចម្លាក់មានសភាពកោងៗ និងមានឆ្លាក់ជារូបទេវតានៅតាមសសរជ្រុងប្រាសាទ ។ នៅសសរមាត់ទ្វារចូល គេឃើញមានក្បាច់រចនាយ៉ាងល្អឆើត ហាក់ដូចជាកម្រាលព្រំចៀម ។ ក្បាច់ចម្លាក់នីមួយៗមានឆ្លាក់ជារូបមនុស្សតាមទម្រង់ធម្មតា ហាក់ដូចជាមានជីវិតរស់រវើកនៅឡើយ ៕

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលពីទិសខាងកើត

ទិដ្ឋភាពផ្លូវចូលប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលពីតួប្រាសាទ

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលពីទិសខាងជើង ។ មានតែផ្នែកទិសខាងជើងនេះទេដែលទាំងរូបរាង និងក្បាច់ចម្លាក់ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពល្អ

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលពីទិសខាងលិច ។ តួប្រាសាទ១/៤ផ្នែកនិរតីបានរលំបាក់ធ្លាក់

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលពីទិសនិរតី

ទ្វារបញ្ឆោតទិសខាងត្បូង រំលំបាក់អស់នៅសល់តែសំណល់ជើងទ្វារបន្តិច

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មើលទីទិសអាគ្នេយ៍ (ភ្នែកស្រមោច) ពីគុម្ពស្មៅ

ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល និងផ្លែត្នោតទុំដែលជ្រុះធ្លាក់ពីដើមត្នោតក្បែរប្រាសាទ

ចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

បាទជើងជាបំណែកបដិមា និងព្រះកេសព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧នៅក្នុងប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

ចម្លាក់ព្រះពុទ្ធប្រាំព្រះអង្គនៅក្នុងប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

ចម្លាក់ព្រះពុទ្ធនៅក្នុងប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

ចម្លាក់សកម្មភាពបុកស្រូវ ឬថ្នាំ? នៅបង្កាន់ដៃខាងស្ដាំនៃជណ្ដើរភាគខាងជើង

បំណែកក្បាលនាគដែលបាក់ធ្លាក់

ក្បាច់ផ្កាភ្ញីនៅប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

បំណែកថ្មដែលរលំបាក់ធ្លាក់ពីតួប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

ទិដ្ឋភាពប៉ែកអាគ្នេយ៍ប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

ទិដ្ឋភាពប៉ែកខាងត្បូងប្រាសាទតាព្រហ្មកិល ។ នៅក្រោមម្លប់ឈើទិសខាងត្បូងនេះគឺជាកន្លែងសម្រាកពេលថ្ងៃរបស់ ភ្នាក់ងារទេសចរ អ្នកបោសសម្អាត ភ្នាក់ងារសន្តិសុខ និងបងប្អូនរត់ម៉ូតូឌុប ។ល។

ទិដ្ឋភាពប៉ែកខាងត្បូងប្រាសាទតាព្រហ្មកិល ។ នៅក្រោមម្លប់ឈើទិសខាងត្បូងនេះគឺជាកន្លែងសម្រាកពេលថ្ងៃរបស់ភ្នាក់ងារទេសចរ អ្នកបោសសម្អាត ភ្នាក់ងារសន្តិសុខ និងបងប្អូនរត់ម៉ូតូឌុប ។ល។

បំណែកថ្មមួយដុំនេះ ក្លាយជាក្ដារល្បែងរែករបស់អ្នកដែលមកសម្រាកពេលថ្ងៃនៅម្ដុំ បរិវេណប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

បំណែកថ្មមួយដុំនេះ ក្លាយជាក្ដារល្បែងរែករបស់អ្នកដែលមកសម្រាកពេលថ្ងៃនៅម្ដុំបរិវេណប្រាសាទតាព្រហ្មកិល

នៅពីក្រោយប្រាសាទតាព្រហ្មកិល មានភូមិរបស់អ្នកស្រុក ដែលភាគច្រើនជាផ្ទះស្បូវ

Comments (0)

«« Older Posts អត្ថបទចាស់ |

Picture Window theme. Powered by Blogger.

No comments:

Post a Comment

Title

Author

Publisher

ជ័យពុទ្ធ​មហានាថ ដោយ អ៊ឹម សុខរិទ្ធី

ប្រវត្តិ​សង្ខេប​នៃ​ព្រះវិហារ​ប្រាំពីរ​ល្វែង ដោយ អួង វន

អត្ថបទ​ប្រែ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ទំនើប

គ្រឿងចក្រ​កាយ​សាងសង់​ប្រព័ន្ធ​លូ​ជុំវិញ​ប្រាសាទ​ស្នឹង ប្រទះ​ឃើញ​រូប​ចម្លាក់​តោ​បុរាណ​អាយុ​១.០០០​ឆ្នាំ

អំពី​ប្រាសាទ​ស្នឹង

ជ័យពុទ្ធមហានាថ ដោយ អ៊ឹម សុខរិទ្ធី

ប្រវត្តិសង្ខេបនៃព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង ដោយ អួង វន

អត្ថបទប្រែជាភាសាខ្មែរទំនើប

គ្រឿងចក្រកាយសាងសង់ប្រព័ន្ធលូជុំវិញប្រាសាទស្នឹង ប្រទះឃើញរូបចម្លាក់តោបុរាណអាយុ១.០០០ឆ្នាំ

អំពីប្រាសាទស្នឹង